NAKS en CARIFESTA
CARIFESTA XI was een indrukwekkend cultureel gebeuren in Suriname. Enkele NAKS afdelingen en commissies waren intensief betrokken bij Carifesta, waarvan twee beschouwd werden als Carifesta Highlights, te weten Paramaribo Bless (NAKS Makeda) en de Kawina-Kaskawi Event. De NAKS voorzitter was door het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling aangetrokken om het leiding te geven aan het Suriname Contingent, de officiële deelname van Suriname aan het Carifesta geheel.
Hierbij biedt NAKS Tori een overzicht van de NAKS – Carifesta activiteiten 2013, die gesponsord werden door het Ministerie voornoemd, via de Host Country Management Committee (HCMC).
NAKS MAKEDA: PARAMARIBO BLESS, 21 AUGUSTUS 2013
Paramaribo Bless is het product dat Naks Makeda tijdens Carifesta XI gepresenteerd heeft. Het is tot stand gebracht door 15 freelance vrouwelijke musici die gezamenlijk door middel van muziek een ode hebben gebracht aan de vrouwen.
NAKS Makeda is een vrouwenband die een unieke fusie presenteert van de rijke Afro-Surinaamse muziek (lala kawina tot awasa), spoken word en jazz, die onder begeleiding staat van Benjamin Koningferander (manager) en musical leider en arrangeur, Liesbeth Peroti. De band presenteert zang en background zangeressen, percussie, drums, piano, bas, gitaar, blaassectie, mbira en kora.
Het Naks Makeda optreden werd beschouwd als een van de ‘highlights’ van het Suriname – Carifesta programma. Daarom was NAKS Makeda geprogrammeerd op het grote podium bij het onafhankelijkheidsplein op 21 augustus 2013. Voor dit optreden was Miriam Simone de ‘special guest’. In het repertoire welke bestond uit o.a. Surinaamse folklore liederen, zijn er ook liederen van Miriam Simone ten gehore gebracht z.a. Dem A Chat en Queen. Het repertoire bestond verder uit de liederen; Ambalai, Aye, Laba, Black Dignity, Patcha Wisdom en Bedya Opo Yu Anu.
De presentatie is over het algemeen zeer goed ontvangen door het publiek. Volgens Liesbeth Peroti waren het kostuum, de vrouwen en met name de presentatie van ‘Dem a chat’ en ‘Queen’ de publiekstrekker. Voor de muzikanten was het een zeer aangename ervaring om deelgenoot te zijn van het optreden, dat volgens Makeda zelf en volgens diverse kritische beoordelaars, voldoende potentie heeft om zich te ontwikkelen tot een exportproduct.
Management & Productie Paramaribo Bless: Benjamin Koningferander
Artistiek & Musical Director: Liesbeth Peroti
Productie manager: Marc Forst
Productie assistenten: Marino Letnom | Geo Ceres | Carah Nieuwendam | Geoffrey Bel
Kostuum & choreografie: Renate Galdij
Visagie: Miriam Simone
Techniek geluid: Ricardo Seedo
Lichtontwerp: Liesbeth Peroti
Beeldontwerp: Gian Moeridjan
Consumptie: Norma Lansdorf
Public Relations: Marc Forst
Muzikanten
Astra Slooten | Brigita Misiedjan | Carla Bakboord | Carmen Arjerie | Ilaisa Combo | Liesbeth Peroti | Lucia Pinas | Mariele Te Vrede | Maureen Planto | Miriam Simone | Norma Lansdorf | Rachelle Hasselnook | Renate Blaaspijp-Galdey | Roxanna Koningferander | Sheryl Mac Nack
NAKS KAWINA EVENT
Het NAKS Kawina Event was ook een van de ‘highlights van het programma van het Suriname Contingent. Het programma bestond uit verschillende onderdelen zoals kawinalessen op scholen, kawina workshops en optredens van kawina bands.
Kawinalessen op 6 scholen
Ter voorbereiding op het Kawina- Kaskawi Event heeft NAKS op enkele scholen Kawinalessen gepland en ook uitgevoerd. De Kawinalessen werden verzorgd door de heren Ruben Muringen en Ernie Wolf, twee zeer befaamde Kawina drummers. Beide heren werden bijgestaan door een assistent drummer om het de leerlingen zo goed mogelijk te kunnen voordoen. Er werd gewerkt in twee groepen van tussen 10 -15 leerlingen.
De lessen zijn met groot enthousiasme ontvangen door de leerlingen, maar ook de leerkrachten bleken bijzonder geïnteresseerd in het gepresenteerde. De roep om herhaling was op elke bezochte school duidelijk hoorbaar en voelbaar. Dit voorbereidend gedeelte van de activiteit mag gerust een bijzonder succesvolle genoemd worden.
Kawina workshop op het Frimangronplein (voormalig Mr. J.C. Bronsplein)
Jongeren en ouderen die belangstelling hadden voor de workshop hebben zich aangemeld en kregen op zaterdag 24 augustus onderricht in het hanteren en bespelen van diverse kawina instrumenten. In plaats van twee sessie is gekozen voor een integrale sessie, waardoor de aanwezigen in de gelegenheid gesteld werden langer mee te doen en daardoor ook meer kennis op te doen.
De trainers gingen eerst in enkele theoretische zaken m.b.t. de ontstaansgeschiedenis van de kawina muziek en de daarbij behorende instrumenten. Daarna volgde het praktisch gedeelte waarbij de verschillende slagen werden behandeld en hoe met de instrumenten te communiceren: Hari – Koti en Aksi – Piki.
Vermeldenswaard is dat als uitvloeisel van de workshops er al nieuwe aanmeldingen bij NAKS hebben plaatsgevonden.
Het Kawina-Kaskawi Event, 24 augustus 2013
Met betrekking tot de opvoeringen kan worden aangegeven dat die van goede kwaliteit waren en vrij divers daar vanuit drie verschillende culturen de kawinamuziek gepresenteerd is, namelijk vanuit de Inheemse cultuur, de Marroncultuur en de Afro-Sranan cultuur.
De drie culturele groepen hebben elk vanuit hun eigen cultuurbeleving prachtige presentaties met zang en dans verzorgd. Deelnemende kawinabands waren de inheemse groepen Torosio (Bernarddorp), Kurupa, Esekematoko, en Shiritoyare uit Nederland; de marrongroep Tangiiba; Naks Wan Rutu Klofroroe, Melody Travelers, The Generals, Bronsi Loco, Monti Krioro, Bose Krioro en Naks Kawina Loko. Voor de regie zorgde Edwin ‘Solo’ Gefferie. De ‘event’ werd na het kawina-kaskawi gedeelte afgesloten met een optreden van Naks Kaseko Loco.
Het succes dat met deze activiteit is geboekt is het feit dat het kawina-kaskawi muziek in het algemeen een apart podium kreeg om aan het publiek gepresenteerd te worden tijdens dit grote internationale Carifesta festival.
Verder hebben de groepen die hieraan meegedaan de gelegenheid gekregen zich met hun muziek te profileren en enige bekendheid te verwerven voor zover dat nog niet het geval was. De kawina-kaskawi muziek staat voor enkele belangrijke uitdagingen zoals het behoud van de authentieke kawina muziekstijl die de afgelopen jaren steeds minder gepresenteerd wordt. NAKS beijvert zich om deze muziekstijl te behouden door middel van onder meer het periodiek organiseren van Kawina-Kaskawi festivals.
Het uitvoerend team Kawina Festival
Managing Director /Productieleider: Luciën C. Nijman
Coördinatie scholenprogramma & financiën: Mariska Blank – Hew A Kee
Logistieke zaken: Henny Panka
Promotie / MC: Clifton Braam
Regisseur/Stagemanager: Edwin Gefferie
NAKS WAN RUTU
Naks Wan Rutu heeft deelgenomen aan de Dance Mobile: op verschillende plekken in de binnenstad werden korte, succesvolle dansoptredens verzorgd. Daarnaast heeft NAKS Wan Rutu opgetreden in de zgn. “Traditional Village” te Nieuw Amsterdam.
STORY TELLING: HUMBERT OOSTERWOLDE
NAKS werd door het Suriname Contingent van Carifesta XI benaderd om een traditionele verteller voor te dragen voor deelname aan de training en aan het festival bij het onderdeel ‘Traveler Story Teller’. Als reactie hierop werd Humbert Oosterwolde door NAKS voorgedragen. Andere voordrachten waren: Gerald Mijnard, door Paremuru, Sapto Sopawiro door de Vereniging Honderd Jaar Javaanse Immigratie; Avinash Jagdat door Saahti; Eddy Lanté door Kifoko en Nowilia Tawjoeram door de Schrijversgroep 77.
Hilly Arduin heeft een training verzorgd, waarna deze hele groep van story tellers optredens heeft verzorgd op diverse podia. Humbert Oosterwolde was heel enthousiast over zijn aandeel aan het Carifesta programma. Vanuit verschillende bronnen heeft NAKS kunnen vernemen dat het optreden van Humbert, die het verhaal van Mamba Kondre vertelde, subliem was.
CRAFTS TENTOONSTELLING PALMENTUIN, NAKS AKUBA
Naks Akuba behoorde tot de groep van 33 ‘crafts’ organisaties/ personen die door het Suriname Contingent van Carifesta was ondergebracht in de Palmentuin. Er waren dagelijks podium optredens en er was ruime belangstelling van het bezoekerspubliek. Hierdoor heeft Akuba haar beste producten kunnen tentoonstellen, inclusief producten van cursisten die hebben deelgenomen aan de reguliere Akuba cursussen, en haar kennis kunnen delen met andere deelnemers en bezoekers. Tot de producten behoorden: koto’s, koto accessoires, angisa’s, inheemse klederdrachten.